Ακούγοντας κανείς τον όρο “μαύρο χρήμα” θα αναρωτιόταν περί τίνος πρόκειται. Προφανώς και δεν έχει να κάνει ούτε με κέρματα αλλά ούτε και χαρτονομίσματα χρώματος μαύρου. Θέλoντας να δώσουμε έναν απλό ορισμό της έννοιας με λίγες λέξεις, μαύρο χρήμα είναι το χρήμα που δεν φαίνεται πουθενά. Με άλλα λόγια ξεκινάει από κάπου αλλά στην πορεία χάνεται.
Πιο αναλυτικά όλη αυτή η εισαγωγή έγινε προκειμένου να περιγράψουμε το φαινόμενο της φοροδιαφυγής. Δηλαδή το κράτος δίνει αλλά δεν παίρνει πίσω αυτά που πρέπει να πάρει για πολλούς και διάφορους λόγους με αποτέλεσμα και αυτό στη συνέχεια να μη μπορεί να ανταποκριθεί στις δικές του ανάγκες. Η Ελλάδα είναι μια κλασική περίπτωση χώρας, από τις πρώτες θα μπορούσε να πει κάποιος, που χάνει χρήματα λόγω αυτού του φαινομένου.
Πώς δημιουργείται όμως η φοροδιαφυγή;
Τα επαγγέλματα που πρωτοστατούν σε αυτό το πλαίσιο είναι αυτά των ελεύθερων επαγγελματιών. Για παράδειγμα ένας γιατρός ή ένας δικηγόρος ή ένας υδραυλικός εύκολα μπορεί να φοροδιαφύγει και το κάνει στις περισσότερες περιπτώσεις με τη μη έκδοση του νόμιμου παραστατικού, δηλαδή “απόδειξης”. Φυσικά μιλάμε πάντα για αυτά τα επαγγέλματα σκεπτόμενοι τον ιδιωτικό τομέα όταν δηλαδή ο εργαζόμενος έχει δικό του γραφείο ή κάνει επισκέψεις σε σπίτια και άλλα παρόμοια παραδείγματα. Μάλιστα τα ποσά τα οποία χάνονται δεν είναι και τόσο μικρά αφού η κάθε περίπτωση κοστολογείται γύρω στα 40 ευρώ καθαρό κέρδος για τον ιδιώτη και 0 για το κράτος.
Αυτό είναι ένα κλασικό παράδειγμα μαύρου χρήματος. Ωστόσο ευθύνη δεν έχει μόνο αυτός που παρέχει τις υπηρεσίες, δηλαδή ο ιδιώτης, αλλά και αυτός που τις λαμβάνει δηλαδή ο πελάτης. Τα κλασικά επιχειρήματα σε αυτό είναι το γνωστό «δεν μου έκοψε απόδειξη και πλήρωσα λιγότερα» ή « κρίση έχουμε κόψε μου κάτι, τι να την κάνω την απόδειξη;». Αυτά είναι δύο από τα πιο συνηθισμένα επιχειρήματα που ακούμε όταν μιλάμε για φοροδιαφυγή και “μαύρο χρήμα”.
Συνεχίζοντας στην ίδια βάση μεγάλη απώλεια χρημάτων για το κράτος βλέπουμε να γίνεται και από τα μαγαζιά, κυρίως εστιατόρια, ξενοδοχεία, καφετέριες και club. Μόνο και μόνο τον τουρισμό (εσωτερικό και εξωτερικό) να σκεφτούμε στη χωρά μας που κάνει κυρίως χρήση αυτών των επιχειρήσεων εύκολα κανείς καταλαβαίνει ότι ενώ στη χώρα μπαίνει ζεστό χρήμα στη συνέχεια αυτό κάπου χάνεται και η χώρα δεν έχει πάρει παρά μόνο ένα μικρό ποσοστό σε σχέση με αυτά που θα έπρεπε να έχει εισπράξει σαν κράτος.
Παραπάνω αναφέραμε κάποια παραδείγματα από τα πολλά που η χώρα χάνει έσοδα λόγω της φοροδιαφυγής. Όμως φοροδιαφυγή δεν είναι μόνο η μη έκδοση αποδείξεων. Φοροδιαφυγή είναι και η μη δήλωση ενός ακίνητου ή η κατοχή ενός μεγάλου χρηματικού ποσού το οποίο δεν δικαιολογείται από πουθενά, πραγμά που σημαίνει ότι αυτός που το έχει στην κατοχή του το απέκτησε παράνομα και με τρόπο που αυτό να μην φαίνεται στα χαρτιά. Επιπρόσθετα “μαύρο χρήμα” είναι η εκμετάλλευση περιουσίας του δημοσίου είτε αυτό έχει να κάνει με κινητά είτε ακίνητα περιουσιακά στοιχεία.
Συγκεντρωτικά λοιπόν η φοροδιαφυγή ή αλλιώς το “μαύρο χρήμα” είναι ένας αρνητικός παράγοντας που η χώρα θα πρέπει να αντιμετωπίσει. Σίγουρα είναι ένα από τα βασικά αίτια που η χώρα πρέπει να αντιμετωπίσει προκειμένου να οδηγηθεί στην ανάπτυξη. Μερίδιο ευθύνης για την μέχρι τώρα κατάσταση στο κομμάτι αυτό έχουν και οι δύο πλευρές δηλαδή και το κράτος από τη μία λόγω της έλλειψης μηχανισμών αντιμετώπισης του φαινομένου καθώς και οι πολίτες του που σε μεγάλο βαθμό στοχεύουν μόνο στο να κερδίσουν από αυτό. Αν θέλουμε να πάμε μπροστά θα πρέπει και οι δύο πλευρές να αλλάξουμε στάση.
Θα το κάνουμε όμως; Ας ελπίσουμε το καλύτερο και για τη χώρα και για εμάς τους ίδιους!
