Το 2014, όπως φυσικά και οι προηγούμενες χρονιές ήταν ένα έτος κατά το οποίο έλαβαν χώρα μια σειρά από γεγονότα τα οποία με τον τρόπο τους επηρέασαν τον κόσμο, άλλα περισσότερο και άλλα λιγότερο. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η πλειονότητα των γεγονότων αυτών ήταν δυσάρεστα και προκάλεσαν δυσμενείς συνέπειες ανά τον κόσμο, ενώ κατέδειξαν ότι δεν πρέπει κανείς να υποτιμά τα ζητήματα υψηλής πολιτικής, όπως η άμυνα, η ασφάλεια και το εθνικό συμφέρον, έννοιες που επιβεβαιώνουν το ρεαλιστικό παράδειγμα των διεθνών σχέσεων και το προβάδισμα που έχει έναντι του ρεύματος του φιλελευθερισμού. Ας προβούμε σε μία σύντομη ανάλυση των πιο ηχηρών γεγονότων της χρονιάς που φτάνει στο τέλος της, όσον αφορά τη σύγχρονη διεθνή πολιτική.
Εισαγωγικά, ουδείς μπορεί να παραβλέψει την απειλή των τζιχαντιστών, οι οποίοι εδράζονται στη Μέση Ανατολή και συνιστούν μία πολύ μεγάλη απειλή για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια, ενώ παράλληλα αποδεικνύουν ότι και οι μη κρατικοί δρώντες μπορούν να διαδραματίσουν σημαίνοντα ρόλο στα τεκταινόμενα των διεθνών σχέσεων. Διαθέτουν ισχυρό στρατό, μεγάλη υπεραριθμία και πολύ μεγάλο πλούτο, μέρος του οποίου προέρχεται από τις εξαγωγές πετρελαίου. Σκοπός του ISIS είναι η ίδρυση ενός ισλαμικού χαλιφάτου στην περιοχή. Ο τρόπος δράσης τους είναι η διάδοση των ιδεών τους με βίαιο τρόπο σε όλη την υφήλιο, σε συνδυασμό με ιδεολογική προπαγάνδα και φρικαλεότητες σε βάρος ομήρων, οι οποίοι είτε αντιτίθενται στις απόψεις τους είτε είναι υπήκοοι δυτικών χωρών. Ενδεικτικό του μεγέθους της απειλής τους, είναι και το γεγονός ότι ο πρόεδρος των Η.Π.Α. παραδέχθηκε δημοσίως ότι υποτιμήθηκε η απειλή των τζιχαντιστών.
Δεύτερον, το δημοψήφισμα της Σκωτίας το Σεπτέμβριο του 2014 ήταν ένα πολύ σημαντικό γεγονός κι αποτέλεσε πρώτο θέμα στις διεθνείς εξελίξεις για αρκετό καιρό. Το διακύβευμα αφορούσε την παραμονή της χώρας στο Ηνωμένο Βασίλειο ή την απόσχισή της. Η Σκωτία παρέμεινε τελικά στο Ηνωμένο Βασίλειο, η κεντρική κυβέρνηση του οποίου της παραχώρησε περισσότερες αρμοδιότητες μέσω της αποκέντρωσης (devolution). Ανάλογη προσπάθεια έγινε και στην Καταλονία της Ισπανίας, ωστόσο το συνταγματικό δικαστήριο της χώρας μπλόκαρε το αίτημα της τοπικής κυβέρνησης. Παρ’ όλα αυτά, διεξήχθη άτυπο δημοψήφισμα, όπου οι κάτοικοι τάχθηκαν συντριπτικά υπέρ της ανεξαρτησίας τους από την Ισπανία. Υπάρχουν και άλλα χαρακτηριστικά παραδείγματα ανά την Ευρώπη, στοιχείο που μαρτυρά ότι η άνοδος των εθνικισμών γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη, ενώ ταυτόχρονα μεγαλώνει και η δυσπιστία των πολιτών απέναντι στις μορφές διεθνούς και περιφερειακής ολοκλήρωσης, με κυριότερη περίπτωση αυτή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στη συνέχεια, η κρίση στην Ουκρανία είναι ένα θέμα που ήταν καθ’όλη τη διάρκεια του 2014 σε περίοπτη θέση στη διεθνή ειδησεογραφία, με πολλές και σημαντικές επιπτώσεις για τις αντιμαχόμενες πλευρές. Ρωσία και Δύση επιδόθηκαν σε μάχη, με τις 2 πλευρές να προβαίνουν σε εκατέρωθεν εμπορικό αποκλεισμό, αιτία της δεινής οικονομικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται η Ρωσία λόγω και της υποτίμησης του ρουβλίου. Συνέπεια των ανωτέρω, αποτελεί το γεγονός ότι οι κάτοικοι της χώρας σπεύδουν να αγοράσουν ηλεκτρικές συσκευές και αυτοκίνητα που εισάγονται από τη Δύση, προκειμένου να γλιτώσουν από μία πιθανή αύξηση του γενικού επιπέδου τιμών (αύξηση πληθωρισμού), τώρα που η αγοραστική τους δύναμη μειώνεται αισθητά. Θα έλεγε κανείς ότι διάγουμε έναν δεύτερο Ψυχρό Πόλεμο, με έντονο το ενδιαφέρον για την τύχη της χώρας: από τη μία, η Δύση που επιθυμεί στενότερους δεσμούς με την Ουκρανία μέσω της συμμετοχής της σε φιλελεύθερους θεσμούς ( ΕΕ – ΝΑΤΟ) και από την άλλη η Ρωσία που αποζητά περισσότερη συνεργασία με τη χώρα μετά και την προσάρτηση της Κριμαίας, στο πεδίο της ενέργειας – ένας τομέας καίριος για τη Ρωσία (60% των εξαγωγών της είναι οι πετρελαϊκές).
Περνώντας και σε κάτι πιο ευχάριστο, το Δεκέμβριο εδόθη το έναυσμα για την έναρξη των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων μεταξύ των ΗΠΑ και της Κούβας, όπως υπογραμμίστηκε από τους προέδρους των 2 χωρών. Μία εξέλιξη που σίγουρα ωφελεί την κυβέρνηση Κάστρο, καθώς αίρεται ο αποκλεισμός που είχε επιβληθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες στον οικονομικό τομέα και ανοίγει ο δρόμος για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών. Η Κούβα αρχίζει σταδιακά να αποτελεί μέρος του φιλελεύθερου εμπορίου, τόσο ως προς τις εξαγωγές όσο και αναφορικά με τις εισαγωγές. Αξίζει να σημειωθεί ότι και στον υπόλοιπο κόσμο η είδηση έγινε δεκτή με πλήθος θετικών σχολίων και ειδικά από την Ε.Ε., η οποία έχει δεσμευτεί για περισσότερη συνεργασία με την Κούβα σε τομείς όπως είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Κλείνοντας, το ιδεατό όραμα για παγκόσμια ειρήνη δεν παύει να είναι επιθυμία όλων των κατοίκων της Γης και για το 2015, πράγμα που είναι εξαιρετικά δύσκολο και απαιτεί το σεβασμό στις θεμελιώδεις αρχές της διεθνούς πολιτικής, με πρώτη και κυρίαρχη αυτή του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς επίσης και πολλών άλλων (μη επέμβαση, μη χρήση βίας, κλπ.). Η συναίνεση των μεγάλων δυνάμεων κρίνεται επιβεβλημένη για τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας όπως αναφέρουν οι υποστηρικτές της αγγλικής σχολής των διεθνών σχέσεων – είναι προς το συμφέρον τους να υπάρχει ηρεμία στον πλανήτη. Και σε αυτή την περίπτωση ο χρόνος θα κρίνει το πόσο ρεαλιστικό είναι να επιτευχθεί η παγκόσμια ειρήνη, ωστόσο ποντάρουμε στην ψυχραιμία και τη λογική των ηγετών, προκειμένου να έχουμε αρμονική συνύπαρξη των κρατών στο διεθνές σύστημα.
Ευτυχισμένο το 2015, καλή χρονιά σε όλους!
