Είναι πραγματικά αποθαρρυντικό να συναντά κανείς γύρω του άτομα που δηλώνουν υπέρμαχοι της αριστεράς (τόσο της κοινοβουλευτικής, όσο και της αντιεξουσιαστικής) και των πιο ελευθεριακών ιδεολογιών, αλλά ταυτόχρονα τα ίδια άτομα να αποδεικνύονται συντηρητικότερα των κατ’όνομα συντηρητικών. Από τέτοια άτομα αναμένει κανείς να ακούσει και να δει πράγματα διαφορετικά από τα τετριμμένα. Μερικές φορές η πραγματικότητα είναι απογοητευτικά διαφορετική.
Δεν αναφέρομαι φυσικά στην ακατανόητη υπερμεγέθυνση των λεγόμενων «εθνικών θεμάτων» από διάφορους κύκλους, κυρίως εξουσιαστικούς (ωσάν η παιδεία, η υγεία και το περιβάλλον να μην είναι εθνικά θέματα), γεγονός που δικαίως συγκεντρώνει τη μήνι των απανταχού αριστερών. Αυτό που αδυνατώ πλήρως να κατανοήσω είναι η άρνηση και η ισοπέδωση της πολιτιστικής κληρονομιάς ενός τόπου, επειδή αυτή έγινε αντικείμενο καπηλίας από συγκεριμένα άτομα διαφορετικού πολιτικού χώρου. Ιστορικές παρακαταθήκες που φωτίζουν και θα φωτίζουν εσαεί την πορεία της ανθρώπινης σκέψης ισοπεδώνονται και μηδενίζονται απαξιωμένες, επειδή βρέθηκε στο διάβα της ιστορίας ένας Μιχαλολιάκος, ένας Άδωνις και ένας Πλεύρης να εμπορευτούν τον Αριστοτέλη, τον Ελύτη και τον Ιπποκράτη; Μόνο και μόνο που βάζω τους μεν και τους δε στην ίδια πρόταση ανατριχιάζω.
Αυτό είναι το αποτέλεσμα του μηδενισμού και της ισοπέδωσης αγαπητοί φίλοι. Τρία πεπερασμένα ανθρωπάκια να ματαιώνουν πανανθρώπινα και διαχρονικά νοήματα, αφού τους έχει δοθεί ο απαραίτητος πολιτικός χώρος να καπηλευθούν την παρακαταθήκη αυτή. Η κληρονομιά του Αριστοτέλη, του Ελύτη και του Ιπποκράτη αποτελεί μνημείο σοφίας, ηθικής και ελευθερίας και είναι παναθρώπινη, δεν είναι «αποκλειστικά για Έλληνες», ούτε φυσικά μετατρέπουν τον Έλληνα σε «ράτσα» ανώτερη. Η απόρριψη τους, επειδή τους επικαλείται η Χρυσή Αυγή και άλλοι ημίτρελοι φανατισμένοι στην απόπειρά τους να θεμελιώσουν μια αθεμελίωτη φυλετική ανωτερότητα των Ελλήνων, αποτελεί το μεγαλύτερο σφάλμα στο οποίο μπορεί να υποπέσει κανείς στην ιδεολογική του αναζήτηση.
Ο όρος “πατριδοκαπηλία” δεν αποτελεί νεωτερισμό: πληθώρα φαύλων λαοπλάνων πολιτικών, από τον Άντριου Τζάκσον μέχρι τον Αδόλφο Χίτλερ (ο κατάλογος είναι ανεξάντλητος), επιχείρησαν ανά τους αιώνες να εκμεταλλευθούν τα πατριωτικά συναισθήματα του λαού, προκειμένου να πετύχουν τους ιδιοτελείς σκοπούς τους. Η συζήτηση για τη σύνδεση αρχαιολατρείας-προγονολατρείας και πολιτικής στο νέο ελληνικό κράτος είναι ένα ενδιαφέρον, αλλά συνάμα πολυσύνθετο ζήτημα, με ιστορική και κοινωνικοοικονομική διάσταση.
Όταν ακούω ένα άτομο να καταδικάζει και να απορρίπτει μετά βδελυγμίας τις ιδέες του μαρξισμού/λενινισμού ή της αναρχίας καταλαβαίνω ότι υπάρχει μειωμένη ικανότητα διύλισης των κακώς κειμένων από την πραγματική ουσία των ιδεολογιών αυτών, οι οποίες έχουν αναμφίβολα προστιθέμενη αξία στον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται, πράττει και εκφράζεται κανείς. Προς μεγάλη μου απογοήτευση διαπιστώνω ότι στην ίδια πλάνη έχουν εγκλωβιστεί άτομα που δηλώνουν αμύντορες των ιδεολογιών αυτών και υπερασπιστές της κοινωνικής δικαιοσύνης και της πραγματικής ελευθερίας.
Η καθολική μόρφωση, χωρίς προσκολλήματα όπως αυτά που προαναφέρθηκαν, αλλά με συνοδεία γόνιμης αμφισβήτησης και κριτικής σκέψης, είναι η μοναδική επιλογή για την όποια αλλαγή θέλουμε να δούμε στον κόσμο.
Εξάλλου «είναι λοιπόν, κατά τα προειρημένα, τυραννίς μεν μοναρχία δεσποτικώς κυβερνώσα την πολιτικήν κοινωνίαν, ολιγαρχία δε το πολίτευμα καθ’ ο την κυρίαρχον εξουσίαν της πόλεως ασκούν οι πλούσιοι, δημοκρατία δε τουναντίον το πολίτευμα καθ’ ο την κυρίαρχον εξουσίαν ασκούν ουχί οι μεγάλην διαθέτοντες περιουσίαν, αλλ’ οι άποροι.»*
Τι σας θυμίζει σύντροφοι; Μήπως ο Αριστοτέλης δεν ήταν τόσο φασίστας τελικά;
* «ἔστι δὲ τυραννὶς μὲν μοναρχία, καθάπερ εἴρηται, δεσποτικὴ τῆς πολιτικῆς κοινωνίας, ὀλιγαρχία δ’ ὅταν ὦσι κύριοι τῆς πολιτείας οἱ τὰς οὐσίας ἔχοντες, δημοκρατία δὲ τοὐναντίον ὅταν οἱ μὴ κεκτημένοι πλῆθος οὐσίας ἀλλ’ ἄποροι.» Αριστοτέλης. Πολιτικά. 1279b11–1280a6 (μτφρ. Π. Λεκατσάς. [1939] χ.χ. Αριστοτέλης. Πολιτικά. Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια. Ι–ΙΙ. Αθήνα: Ζαχαρόπουλος.)