Προκειμένου ένα πολιτικό σύστημα να λειτουργήσει με σωστό τρόπο χρειάζονται και οι ανάλογοι παράγοντες που θα το πραγματοποιήσουν αυτό. Ωστόσο δεν επιδρούν όλοι οι παράγοντες με θετικό τρόπο μέσα σε ένα σύστημα. Οι αρνητικοί παράγοντες θα πρέπει να ξεριζώνονται από τη βάση τους. Οι θετικοί παράγοντες όπως είναι τα κόμματα θα πρέπει να δέχονται αλλαγές. Τα ερωτήματα λοιπόν που τίθενται είναι ποια είναι η λειτουργία των κομμάτων και ποια θα πρέπει να είναι η σχέση τους με το λαό;
Στην περίπτωση της Ελλάδας έχει περάσει η ιδέα ότι τα κόμματα είναι κάτι σαν γραφεία εύρεσης εργασίας και πραγματοποίησης θελημάτων των ψηφοφόρων, των λεγόμενων και ως “ρουσφετιών”. Δεν θα πρέπει να ψηφίζουμε προκειμένου να πραγματοποιηθούν ατομικές μας αξιώσεις αλλά για να λυθούν προβλήματα που μαστίζουν ολόκληρο τον πληθυσμό και γενικά για το κοινό και όχι το ατομικό όφελος.
Με ψηφοφόρους πελάτες, αντί να προάγεται ένα αίσθημα υπευθυνότητας όταν ο λαός καλείται να εκλέξει τους αντιπροσώπους του, δημιουργείται ένα πλέγμα πελατειακών σχέσων όπου ο κάθε ψηφοφόρος διά μέσου της ψήφου του αγοράζει για το ατομικό του όφελος και όχι το καλό ολόκληρου του τόπου.
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο ο κάθε βουλευτής δεν εκλέγεται με κριτήριο το έργο που έχει πράξει στην περιφέρεια την οποία είναι υποψήφιος αλλά δια μέσου των σχέσεων που έχει αναπτύξει από την πραγματοποίηση διευκολύνσεων είτε έχοντας το αξίωμα του βουλευτή είτε όχι. Επιπρόσθετα πολλές φορές οι πελατειακές σχέσεις έχουν στερήσει από άτομα θέσεις μέσα στη γραφειοκρατία και τη διοίκηση του πολιτικού συστήματος ακριβώς επειδή η τελική επιλογή κρίνεται σε σχέσεις πελατειακού περιεχομένου και όχι πραγματικών προσόντων που χρειάζονται για την κάλυψη κάποιας θέσης.
Συμπερασματικά λοιπόν βλέπουμε ότι τα κόμματα είναι ένα μεγάλο αγκάθι στη λειτουργία του πολιτικού συστήματος. Σε καμία περίπτωση οι πράξεις τους δεν θα πρέπει να έχουν ψηφοθηρικό χαρακτήρα. Οι ενέργειες τους θα πρέπει να αποσκοπούν στην προάσπιση του κοινού καλού και στην ευημερία ολόκληρου του τόπου και όχι κάποιων ατόμων ή ομάδων μεμονωμένα. Είναι λογικό το κάθε κόμμα να ακολουθεί τη δική του πολιτική ωστόσο αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι αυτή η πολιτική θα πρέπει να είναι για το καλό όλων.
