Οι εκλογές του Μαΐου του 2012 αποτέλεσαν εκλογές-σεισμό για το ελληνικό κομματικό σύστημα. Η κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ, η αποδυνάμωση της Νέας Δημοκρατίας, η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ, η εμφάνιση νέων κομμάτων στον χώρο της λαϊκής δεξιάς και της κεντροαριστεράς και τέλος η τρομακτική άνοδος της Χρυσής Αυγής είναι αλλαγές που χαρακτήρισαν το νέο τοπίο. Από τότε έχει υπάρξει συσπείρωση δυνάμεων στα δυο πρώτα κόμματα (ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ), η εδραίωση της Χρυσής Αυγής παρά τις συλλήψεις πολλών ηγετικών στελεχών, μια μικρή αλλαγή στα ποσοστά του ΚΚΕ με μείωση στις εκλογές του Ιουνίου του 2012 και επαναφορά στις ευρωεκλογές του 2014, η εμφάνιση και άλλων κομμάτων στον κεντροαριστερό χώρο με κυριότερο το Ποτάμι, και η κατάρρευση είτε σημαντική, είτε πλήρης, είτε περαιτέρω για τους Ανεξάρτητους Έλληνες, την ΔΗΜΑΡ και το ΠΑΣΟΚ αντίστοιχα.
Αυτές οι αλλαγές οδήγησαν σε μια συνεχή συζήτηση για την ανάγκη ανασύστασης της κεντροαριστεράς στην Ελλάδα. Έγιναν μάλιστα και γίνονται ακόμα προσπάθειες από πολλά κόμματα και κινήσεις όπως την Πρωτοβουλία των 58, το ΠΑΣΟΚ, τη ΔΗΜΑΡ, τους Μεταρρυθμιστές και άλλους με πιο επιτυχημένες να φαίνεται να είναι η σύσταση της Ελιάς στα πρότυπα του ιταλικού συνασπισμού και η δημιουργία του Ποταμιού, αν και μετά τις κινήσεις του πρώην πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου τίποτα δεν μοιάζει σταθερό στον κεντροαριστερό χώρο.
Παρά τις προσπάθειες αυτές η αδυναμία του ιστορικά μεγαλύτερου κόμματος της κεντροαριστεράς που αδιαμφισβήτητα είναι το ΠΑΣΟΚ να απομακρυνθεί από τις πολιτικές και την ρητορεία της κυβέρνησης του Αντώνη Σαμαρά σε συνδυασμό με τους χειρισμούς των άλλων κομμάτων έχει οδηγήσει στην ύπαρξη μιας πολύ αδύναμης κεντροαριστεράς η οποία είτε ενωμένη είτε διαλυμένη δεν φαίνεται να μπορεί να ανταγωνιστεί τα δυο δυνατά κόμματα του σήμερα (ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ).
Αυτή λοιπόν η αδυναμία σύμφωνα με μεγάλο ποσοστό και πολιτικών αλλά και του κόσμου πρέπει να ξεπεραστεί. Αλλά γιατί;
Γιατί πρέπει να υπάρχει κεντροαριστερά;
Η συνήθης απάντηση είναι πως χρειάζεται να υπάρχει κόμμα που εκπροσωπεί τον χώρο ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και τη ΝΔ. Αυτό φαίνεται αρκετά λογικό από τη στιγμή που η Νέα Δημοκρατία έχει κάνει στροφή προς τα δεξιά υιοθετώντας ένα προφίλ μάλλον καθαρά χριστιανοδημοκρατικού κόμματος και ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά το άνοιγμα που έχει κάνει προς το κέντρο, ως εξέλιξη κομμουνιστικού κόμματος έχει κάποιες αξίες που δεν γίνονται εύκολα αποδεκτές από ενα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων αυτού του χώρου.
Όμως η συζήτηση για την ανασύσταση της κεντροαριστεράς συνήθως “κολλάει” στο ποιοι θα την αποτελούν και στο αν θα πρέπει τα υπάρχοντα κόμματα να διαλυθούν ή λόγω ιστορίας ή εγωισμού να συνεχίσουν. Πολλές φορές γίνεται και μια αναφορά στο πόσοι άνθρωποι θα μπορούσαν να εμπιστευτούν μια κεντροαριστερή σοσιαλδημοκρατική παράταξη.
Αλλά αρκεί αυτό; Υποθέτωντας πως τα πολιτικά πρόσωπα συμφωνούν και ως πρόσωπα και ως κόμματα και δημιουργούν μια πραγματικά ενιαία κεντροαριστερή παράταξη και υποθέτωντας πάλι πως ένα μεγάλο ποσοστό του κόσμου ταυτιζόμενο με τον χώρο στηρίζει αυτή την προσπάθεια μου δημιουργείται πάλι η απορία:
Γιατί; Γιατί να υπάρχει κεντροαριστερά;
Ναι, υπάρχουν πολιτικά πρόσωπα στον χώρο.
Ναι, υπάρχουν κόμματα με ιστορία.
Και ναι, ίσως να υπάρξει κόσμος που θα την στηρίξει.
Αλλά στα δυο χρόνια συζήτησης για την κεντροαριστερά κανένας δεν φαίνεται να έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει το σημαντικότερο πρόβλημα για την ανασύσταση της κεντροαριστεράς – την έλλειψη πολιτικής ιδεολογίας.
Ποιες ειναι οι θέσεις της; Ποιες ειναι οι προτάσεις της; Ποια ειναι η ιδεολογία αυτής της τόσο πολυπόθητης κεντροαριστεράς;
Αυτή τη στιγμή σε όλη την Ευρώπη και ειδικά στην Ελλάδα η κεντροαριστερά φαίνεται να μην έχει να πει κάτι καινούργιο. Φαίνεται να κρύβεται πίσω από την ιστορία της και από επιτυχημένες πολιτικές προηγούμενων δεκαετιών. Φαίνεται να έχει να παρουσιάσει μόνο την ιστορία της και την εμπειρία της ως βασικά της στοιχεία.
Φαίνεται να μην έχει ούτε λύσεις για την κρίση αλλά ούτε και κάποιο όραμα για την μετά την κρίση εποχή.
Μου μένει λοιπόν το ερώτημα: Έχει λόγο ύπαρξης η κεντροαριστερά;
Η απάντηση αλλάζει προφανώς από μέρα σε μέρα ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν και τις κινήσεις των κεντροαριστερών δυνάμεων, αλλά η απάντηση που θα έδινα σήμερα είναι πως μια παράταξη που δεν έχει να προτείνει κάτι και απλώς ασπάζεται πολιτικές άλλων χώρων παρουσιάζοντας δειλά το πρόταγμα πως αυτή θα το έκανε καλύτερα είναι μια παράταξη που δεν χρειάζεται να υπάρχει.
Αν θέλει η κεντροαριστερά να ανασυσταθεί θα πρέπει πρώτα να σταματήσει να κυνηγάει απλώς την εξουσία και να αποφασίσει τι είναι αυτό που θέλει να κάνει όταν την αποκτήσει.
Διαφορετικά γιατί να υπάρχει;
