Ελλάδα 2015, Μνημόνιο 3 και η ανεργία να ανέρχεταιι στο 1,5 εκατομμύριο άτομα. Αναμφίβολα, το τρεχούμενο έτος σηματοδοτεί μια “ιστορική” αλλαγή στα πολιτικοκοινωνικά δρώμενα της χώρας. Μια αλλαγή, το πρόσημο της οποίας, αν θα είναι θετικό ή αρνητικό, διερευνάται.
Τις πταίει;
Ομολογουμένως, τα λάθη της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής καθ’όλη τη διάρκεια της ιστορίας ευθύνονται για τα παραπάνω. Ιστορικά, παρατηρείται μια διαπραγματευτική ακαμψία, η οποία οφείλεται στην άγνοια λειτουργίας του διεθνούς συστήματος καθώς και στην αδυναμία χάραξης ενός μακρόπνοου σχεδίου, που να αποσκοπεί στη διαφύλαξη των εθνικών συμφερόντων και συνεπώς της εθνικής κυριαρχίας. Η αδυναμία αυτή, συνεπώς, μεταφράζεται πρακτικά σε μια μόνιμη πρόσδεση στο άρμα των ξένων δυνάμεων, όπως η προέκταση της στρατιωτικής συμμαχίας του ΝΑΤΟ στο πολιτικό επίπεδο μέσω της εκχώρησης της εθνικής κυριαρχίας για θέματα που άπτονται της εσωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας καθώς και πιο σύγχρονα, με την εξουσιοδότηση των ευρωπαϊκών θεσμών να προτείνουν πιθανή κυβέρνηση τεχνοκρατών στη χώρα. Παράλληλα, παρουσιάζεται διαχρονικά η στείρα επιμονή στη χάραξη εσωτερικής πολιτικής με στόχο την πλήρη απαξίωση της εξωτερικής, αποσκοπώντας στην εκπλήρωση μικροκομματικών σκοπιμοτήτων, παρά στην επιδίωξη έντιμων πατριωτικών προτάσεων που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν υπερκομματικές και να χαίρουν καθολικής αποδοχής.
Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσεται και το αίσθημα του “εθνικού διχασμού”, το οποίο αποτυπώνεται στην αδυναμία κοινής σύμπλευσης σε σοβαρά εθνικά ζητήματα. Η διαφορετικότητα στην ανταλλαγή απόψεων αντιμετωπίζεται σκεπτικά, ενδεχομένως και ρατσιστικά , με αποτέλεσμα τη δυσκολία σύζευξής τους.
Τέλος, ένα επίσης πολιτικό σφάλμα της διακυβέρνησης της χώρας κατά την περίοδο της μεταπολίτευσης και έπειτα, θεωρείται η διαχείριση και η αντιμετώπιση του Κυπριακού ζητήματος, το οποίο δεν εντάχθηκε επιτυχώς στον τομέα της εσωτερικής πολιτικής για την επίτευξη εθνικής ομοιογένειας ,παρά αποτέλεσε βορά ξένων παραγόντων.
Σε διεθνές επίπεδο, οφείλουμε να κατανοήσουμε πως το διαπραγματευτικό παιχνίδι, παίζεται με όρους ισορροπίας ισχύος, δηλαδή το κατεστημένο ευρωπαϊκό και διεθνές σύστημα οφείλει την διατήρησή του, στην ήδη διαμορφωμένη θέση-status των κρατών-μελών. Επομένως, ένα ενδεχόμενο Grexit θα δημιουργήσει κενό στην ισορροπία ισχύος καθώς συνεπάγεται αυτομάτως τη διάλυση ή την αναμόρφωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον, πρέπει να γίνει αντιληπτό πως τα δημοκρατικά ελλείμματα που παρουσιάζουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, θεωρούνται απολύτως φυσιολογικά δεδομένου ότι οι θεσμοί εντάσσονται στην κρατική κυριαρχία αργά ή γρήγορα, χάνοντας κατά αυτόν τον τρόπο την αμερόληπτη δράση τους. Άλλωστε αποτελούν δημιουργήματα των κρατών.
Δεδομένων των παραπάνω, ορθολογική διαπραγματευτική τακτική μιας χώρας αποτελεί η διεκδίκηση των εθνικών της συμφερόντων στο πλαίσιο κόστους-οφέλους κατά τη συμφωνία.
Για μια μικρή πληθυσμιακά, αλλά και σε όρους ισχύος, χώρα, όπως η Ελλάδα, η βέλτιστη τακτική θεωρείται η εφαρμογή των άμεσων θεσμών δημοκρατίας όπως στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης το ΒΕΤΟ και σε επίπεδο εσωτερικής πολιτικής το δημοψήφισμα, το οποίο ειλικρινά πρέπει να μεταφράζεται στην χάραξη πολιτικής η οποία να είναι σύμφωνη με τη λαϊκή βούληση! Άλλωστε, δεν πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός ότι το κρατοκεντρικό και παρεπόμενα άναρχο διεθνές σύστημα, αποτελεί πεδίο βίας και κατευνασμού.
Όμως, ποιο είναι τελικά το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελλάδας;
Συνεκτιμώντας τις τρέχουσες εξελίξεις, μπορούμε να οδηγηθούμε σε δύο συμπεράσματα.
Αναμφίβολα, τα μέτρα λιτότητας που επιβάλλονται στη χώρα είναι εύλογο να πυροδοτήσουν κοινωνικές αντιδράσεις τόσο στο εθνικό όσο και στο διεθνές επίπεδο (αναφερόμενοι κυρίως στις χώρες του Νότου αλλά και όσες υφίστανται παρόμοιες οικονομικές δυσχέρειες), γεγονός που μεταφράζεται σε μεταβολή της πολιτικής τόσο των χωρών όσο και των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς πιο αριστερές πολιτικές, λόγω του κοινωνικοκεντρικού χαρακτήρα τους.
Το δεύτερο ενδεχόμενο αναφέρεται στην πραγματοποίηση ενός Grexit,το οποίο θα αποτελέσει σταθμό για τον προσανατολισμό εξόδου και άλλων χωρών από το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και συνεπώς τη σταδιακή ολοκληρωτική κατάρρευση του ενωσιακού του χαρακτήρα καθώς και την ανάδειξη άλλων περιφερειακών ενώσεων. (π.χ ομοσπονδοποίηση Ελλάδας-Κύπρου ή ευρύτερη βαλκανική ένωση-συμμαχία).
Δυστυχώς, με έναν ανορθολογικό και εξευτελιστικό τρόπο που αγγίζει τα όρια της πολυεπίπεδης πενίας, η Ελλάδα θα αποτελέσει τον πρόδρομο αναδιαμόρφωσης ή κατάρρευσης του ευρωπαϊκού κεκτημένου και συστήματος. Το δέκα το καλό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ως προς τον αριθμό ένταξης των χωρών στην Κοινότητα),θα αναγεννηθεί έστω και έπειτα από μακρό διάστημα, από τις στάχτες της.
Η Ευρώπη όμως;
