Είναι γεγονός πως βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα τεράστιο προσφυγικό ρεύμα, το μεγαλύτερο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με την Ελλάδα να βρίσκεται στο επίκεντρο των εξελίξεων ως μία από τις βασικότερες πύλες εισόδου, καθώς αποτελεί τον πρώτο ευρωπαϊκό σταθμό του ταξιδιού ξεριζωμένων ανθρώπων, ένα σταθμό προς το όνειρο για ένα καλύτερο και ασφαλέστερο αύριο, μακριά από τις εχθροπραξίες του πολέμου. Η χώρα μας, βρίσκεται μπροστά σε αυτό το φαινόμενο ανήμπορη να το αντιμετωπίσει. Η αλληλεγγύη που έχει επιδείξει ο κόσμος μπορεί να παρέχει φυσικά μεγάλη ανακούφιση, εκπεφρασμένη κυρίως μέσα από τη δράση ΜΚΟ, ιδιωτών και κινημάτων, ωστόσο δεν αποτελεί και τη λύση στο πρόβλημα της περίθαλψης και της κάλυψης των βασικών αναγκών των προσφύγων.
Το ζήτημα ωστόσο της διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών που εισρέουν στην Ευρώπη δεν αποτελεί μόνον Ελληνικό “πρόβλημα” προς επίλυση. Η Ε.Ε. αμήχανη βλέπει τις προσπάθειες χρόνων για τη δημιουργία ενός «Ευρω-φρουρίου» να καταρρέουν μπροστά στα μάτια της. Βλέπει πως αυτό που για χρόνια προσπαθούσε να κρατήσει “έξω από την πόρτα της” είναι πλέον γεγονός. Τα Δυτικά κράτη επεκτάθηκαν, εξαπλώθηκαν και κυριάρχησαν στον κόσμο. Ενώ από το 1945 και έπειτα, βασίστηκαν στην ρητορική της προάσπισης της οικουμενικής αξίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου, όπως αποτυπώνονται και στη Σύμβαση του ΟΗΕ, το 1951, για τους πρόσφυγες. Σήμερα λοιπόν, η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με το ερώτημα του κατά πόσον μπορεί να υπερασπιστεί τις αξίες και τα ιδανικά που η ίδια διακηρύσσει.
Είναι λοιπόν γεγονός πως το ευρωπαϊκό οικοδόμημα βρίσκεται αντιμέτωπο με μια βαθιά κρίση αξιών. Το διεθνές δίκαιο μπορεί να προβλέπει ότι η Ευρώπη είναι υποχρεωμένη να παρέχει άσυλο σε όποιον πρόσφυγα φτάνει στην Ε.Ε. και μπορεί να δηλώνεται από “πολιτικά χείλη” ότι το φαινόμενο θα αντιμετωπιστεί με τον δέοντα σεβασμό προς τα ανθρώπινα δικαιώματα, η πραγματικότητα ωστόσο μπορεί να μαρτυρά και το αντίθετο. Σε μια κίνηση απελπισίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται στενά με την Τουρκία για τον επιμερισμό του “μεταναστευτικού βάρους” (με διόλου ευκαταφρόνητες αξιώσεις από πλευράς Τουρκίας), κράτη της Ανατολικής Ευρώπης επιβεβαιώνουν ανοικτά πως δεν επιθυμούν την παραμονή «νομίμων και μη μεταναστών» εντός των συνόρων τους, ακούγονται σκέψεις για υψώσεις τοιχίων και 20.000 άνθρωποι συγκεντρωμένοι στη Δρέσδη για τον εορτασμό του ενός χρόνου από την ίδρυση του αντι-ισλαμικού κινήματος Pegida αποτελούν το ρήγμα για την “Ευρωπαϊκή ανθρωπιά”.
Μένει λοιπόν να δούμε εάν η Ένωση και οι ηγέτες της θα παραμείνουν προσηλωμένοι στις αξίες της “Ευρωπαϊκής αλληλεγγύης” και στον σεβασμό του ατόμου, ή το Ευρωπαϊκό όνειρο θα ναυαγήσει μπροστά στο πολιτικό κόστος, δημιουργώντας χώρο για περισσότερες φωνές αμφισβήτησης. Μια αμφισβήτηση η οποία ίσως και να πλήξει ακόμα περισσότερο την ήδη κατακερματισμένη εικόνα της Ένωσης.
