Στα τέλη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και μετά από πολλές τραγωδίες μέσα στα ευρωπαϊκά σύνορα, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, εμφανίστηκε η ανάγκη για παύση των επιθετικών συμπεριφορών των κρατών και η επικράτηση μιας εναρμονισμένης κατάστασης συνεργασίας και αλληλοβοήθειας σε ποικίλους τομείς. Το “ονειρικό” αυτό σχέδιο άρχισε να αποκτά κιόλας υπόσταση από τις αρχές της δεκαετίας του 1950, ενώ συνεχίζεται έως και σήμερα άλλοτε γοργά και άλλοτε βραδέως.
Η αδυναμία πολλών κυβερνήσεων εντός ευρωπαϊκής επικράτειας να διαχειριστούν καίρια προβλήματα, ο έντονος παρεμβατισμός των ευρωπαϊκών οργάνων καθώς και οι οπισθοδρομικές φωνές συντηρητικών κυβερνήσεων, θέτουν το μεγάλο δίλημμα περί σωστής λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατά πόσο αυτή ανταποκρίνεται στην μεγάλη ιδέα των πρωτεργατών της.
Παρακολουθώντας την τεράστια προσφυγική ροή από τις χώρες της ανατολικής Ασίας και της βόρειας Αφρικής, στις μεσογειακές χώρες και μετέπειτα στην υπόλοιπη Ευρώπη, προκύπτει το ερώτημα του κατά πόσο οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κατά μόνας ή όλες μαζί ως ένα ευρωπαϊκό οικοδόμημα μπορούν να εφαρμόσουν την συνθήκη Σένγκεν. Η απάντηση σε ένα τέτοιο ερώτημα είναι δύσκολο να δοθεί. Οι φωνές των ακραίων συντηρητικών κυβερνήσεων της κεντρικής Ευρώπης, ωθούν προς την υπονόμευση των συμφωνηθέντων μεταξύ των κρατών – μελών καθώς επίσης και στην αντίληψη σχετικά με το πού οδεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση αυτή καθαυτή.
Αντιμετωπίζοντας μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές κρίσεις της ιστορίας της, η Ελλάδα επωμίζεται επιπροσθέτως το μεγαλύτερο βάρος της διαχείρισης των προσφυγικών ροών καθώς και φύλαξης των θαλάσσιων συνόρων της, γεγονός που αποτελεί ίσως και ακατόρθωτο εγχείρημα εάν πραγματοποιείται από την ίδια. Ωστόσο η λύση δεν είναι να επαναφερθούν τα εθνικά σύνορα εντός Ευρώπης, διότι αυτό θα αποτελούσε ένα τεράστιο πλήγμα στον όρο “ενωμένη” που χαρακτηρίζει την Ευρώπη. Οι αρμοδιότητες των κρατών κινούνται γύρω από τον σεβασμό της ένωσης και των καθηκόντων της, ορισμένα εκ των οποίων είναι η περίθαλψη των προσφύγων και ο ίσος διαμοιρασμός των ευθυνών. Η τακτική του κλεισίματος των συνόρων των κεντρικών χωρών της Ευρώπης, για τους πρόσφυγες, και η σιωπηρή αντιμετώπιση των τεκταινομένων από την Γαλλία, αποτελεί ανεύθυνη στάση προς τα κράτη που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο μέρος του προβλήματος. Η λύση που εφαρμόζεται μόνο μερικώς, είναι ο διαμοιρασμός των προσφύγων κατά αναλογία με τον πληθυσμό και τις ανάγκες παραγωγικότητας κάθε κράτους – μέλους.
Η αποσταθεροποίηση που επικρατεί τις τελευταίες μέρες, εξαιτίας της ανθρώπινης αυτής τραγωδίας, βρίσκεται στην φάση προσπάθειας επίλυσης της, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Ωστόσο η οπισθοδρόμηση αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο μπροστά στην επίλυση κάθε προβλήματος που αφορά τις προσφυγικές ροές, και για τον λόγο αυτό οι χώρες πρέπει να συμμορφωθούν σύμφωνα με το ευρωπαϊκό ιδεώδες.
