Τα σύγχρονα κοινωνικά πρότυπα αποδεικνύουν πως η διαφορετικότητα όχι απλά υφίσταται, αλλά λόγω της πολυπολιτισμικότητας είναι έντονα διακριτή ακόμα και σε περιορισμένα γεωγραφικά πλαίσια. Καθημερινά συναντάμε ανθρώπους διαφορετικής θρησκείας, πολιτικών πεποιθήσεων, σεξουαλικών επιλογών και καταγωγής. Το ερώτημα που τίθεται αφορά το κατά πόσο μπορούμε να δεχτούμε και να σεβαστούμε το δικαίωμα της διαφορετικότητας στην πράξη.
Κρίνοντας από την κοινή γνώμη αλλά και από τα δεκάδες φεστιβάλ υπέρ του δικαιώματος της διαφορετικότητας, μάλλον καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το τοπίο είναι αρκετά θολό και απροσδιόριστο όσον αφορά την “ανοχή” ως προς το διαφορετικό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα συνιστά ο νόμος για το σύμφωνο συμβίωσης των ομόφυλων ζευγαριών που ψηφίστηκε εντός του ελληνικού Κοινοβουλίου προ ολίγων μηνών και προκάλεσε εντονότατη αντίδραση από κομμάτι του ελληνικού λαού. Ένα εξίσου αξιοσημείωτο παράδειγμα συνιστά η ξενοφοβία απέναντι στο προσφυγικό κύμα της Συρίας προς την Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη, με ουκ ολίγες εξάρσεις ρατσισμού και βίας.
Αναμφισβήτητα, η κρίση που ταλανίζει τον Δυτικό κόσμο έχει ως απόρροια την απορρύθμιση του, καθώς και την εμφάνιση ακραίων αντιλήψεων και τακτικών. Παρ’όλα αυτά είναι σχεδόν ανεπίτρεπτο στον βωμό του καθωσπρεπισμού και της γυάλας που ορίζει ο κάθε νους και η κάθε συλλογικότητα να σφαγιάζονται και να θίγονται με τον πιο αντιδημοκρατικό και χυδαίο τρόπο τα ανθρώπινα δικαιώματα και η αξία της ελευθερίας. Το στοιχείο που καθιστά μία κοινωνία υγιή και εύρωστη είναι η σωστή οργάνωση και ο αλληλοσεβασμός. Οφείλουμε λοιπόν, πρώτα από όλα στον ίδιο μας τον εαυτό και έπειτα στο αρμονικό κοινωνικό γίγνεσθαι να ορίσουμε τις προϋποθέσεις εκείνες που θα προστατεύουν το διαφορετικό από όλες αυτές τις φωνές που υπηρετούν κλειστά μυαλά και οπισθοδρομικές αντιλήψεις.
Βέβαια, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε πως η απόλυτη ελευθερία, χωρίς όρια κινδυνεύει να θίξει και να καταργήσει τα όρια του αλληλοσεβασμού. Άλλωστε, η ελευθερία κάθε ανθρώπου δεν πρέπει να εμποδίζει και να καταπατά την ελευθερία του άλλου. Σε μία σύντομη εξήγηση της παραπάνω αντίληψης θα μπορούσαμε να πούμε πως δεχόμαστε το διαφορετικό και ασπαζόμαστε την ιδέα της αρμονικής συνύπαρξης, αρκεί να υπάρχει σεβασμός εκατέρωθεν. Μη ανεκτό είναι το προσβλητικό, αυτό που μας θίγει και που μας απειλεί. Οτιδήποτε άλλο έγκειται στην προσωπική επιλογή του κάθε ανθρώπου.
Πρέπει να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας πως η εγκληματικότητα, η παραβατικότητα και η βία, δεν έχουν χώρα, χρώμα και φυλή. Μπορούν να βρεθούν παντού και φυτρώνουν όπου εκλείπει η παιδεία, η μόρφωση και οι αξίες. Επομένως είναι αδόκιμο το να στοχοποιούμε συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων και να τους προσδίδουμε αρνητικούς χαρακτηρισμούς, όπως παραδείγματος χάριν οι μουσουλμάνοι είναι τρομοκράτες, οι πρόσφυγες είναι κλέφτες και ούτω καθεξής. Για όποιον κινείται προβατικά υπάρχει ο νόμος και η δικαιοσύνη που εφόσον λειτουργούν σωστά του προσδίδουν τις κατηγορίες που πρέπει και τον τιμωρούν με ποινή.
Σύμφωνα με τον ακτιβιστή William Sloane Coffin “Η διαφορετικότητα, ίσως είναι το πιο δύσκολο πράγμα που υπάρχει σε μια κοινωνία, αλλά μπορεί να είναι και το πιο επικίνδυνο αν δεν υπάρχει”.
Δεν πρέπει ακόμα να ξεχνάμε πως για όσους φαίνονται στα μάτια μας διαφορετικοί, εξίσου διαφορετικοί φαινόμαστε κι εμείς στα δικά τους. Εν τέλει η ύπαρξη και αποδοχή της διαφορετικότητας, είναι δείγμα δημοκρατίας, ελευθερίας και αλληλοσεβασμού.
